Trong bối cảnh giáo dục hiện đại, việc lựa chọn hệ đào tạo phù hợp với nhu cầu và hoàn cảnh của bản thân là điều hết sức quan trọng. Hai trong số các hệ đào tạo nổi bật tại Việt Nam là hệ vừa học vừa làm và hệ chính quy. Mỗi hệ có những ưu, nhược điểm riêng, cũng như cách thức tổ chức và phương pháp giảng dạy khác nhau. Vậy, hệ vừa học vừa làm khác hệ chính quy như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu.
Nội Dung Bài Viết
Khái niệm về hệ vừa học vừa làm và hệ chính quy
Hệ chính quy là hệ đào tạo truyền thống, nơi sinh viên học tập theo thời gian biểu cố định tại các cơ sở giáo dục. Chương trình học thường bao gồm lý thuyết song hành cùng thực hành, nhằm trang bị cho sinh viên kiến thức vững vàng trong lĩnh vực chuyên môn. Trong hệ thống này, sinh viên thường phải có mặt tại giảng đường vào những khung giờ nhất định và tham gia các hoạt động ngoại khóa, thực tập theo yêu cầu của nhà trường.

Ngược lại, hệ vừa học vừa làm dành cho những người đã đi làm hoặc không thể tham gia học theo khung giờ truyền thống. Hệ này cho phép sinh viên học tập và làm việc cùng một lúc, nhờ vào lịch học linh hoạt, thường là vào buổi tối hoặc cuối tuần. Đặc điểm nổi bật của hệ vừa học vừa làm là nó giúp sinh viên có thể áp dụng kiến thức ngay vào công việc hiện tại, từ đó nâng cao trải nghiệm học tập và cải thiện kỹ năng nghề nghiệp.
Hệ vừa học vừa làm khác hệ chính quy như thế nào?
Phương thức tuyển sinh
Hệ chính quy thường xét tuyển dựa vào điểm thi THPT Quốc gia hoặc học bạ, với mức điểm chuẩn cạnh tranh, đòi hỏi thí sinh phải có học lực tốt để trúng tuyển. Trong khi đó, hệ vừa học vừa làm có phương thức xét tuyển linh hoạt hơn, chủ yếu xét học bạ hoặc tuyển thẳng đối với người đã có kinh nghiệm làm việc, giúp giảm bớt áp lực đầu vào.
Thời gian đào tạo
Hệ chính quy thường kéo dài từ 3,5 – 4,5 năm, trong đó sinh viên học tập trung toàn thời gian tại trường. Ngược lại, hệ vừa học vừa làm có thời gian đào tạo dài hơn (khoảng 4 – 5 năm), nhưng lại linh hoạt về thời gian, thường tổ chức vào buổi tối hoặc cuối tuần để phù hợp với người đang đi làm.
Lịch học và địa điểm học
Một trong những khác biệt rõ nét nhất giữa hai hệ đào tạo này là lịch học và địa điểm học.

- Hệ chính quy yêu cầu sinh viên có mặt tại trường vào những thời gian nhất định. Ví dụ, một sinh viên đại học có thể học từ thứ 2 đến thứ 6, với các lớp học diễn ra vào buổi sáng và chiều. Điều này thường áp lực hơn đối với những sinh viên có việc làm hoặc các trách nhiệm khác.
- Hệ vừa học vừa làm, ngược lại, cho phép sinh viên lựa chọn khung giờ học linh hoạt. Họ có thể tham gia lớp học vào buổi tối hoặc cuối tuần, giúp họ dễ dàng cân bằng giữa việc học và việc làm. Hơn nữa, nhiều trường cung cấp chương trình học trực tuyến, giúp sinh viên có thể học ở bất kỳ đâu.
Nội dung chương trình học
Một yếu tố khác biệt là nội dung chương trình học. Hệ chính quy thường có chương trình học rất hệ thống và chuẩn hóa, nơi sinh viên sẽ học các môn học bắt buộc theo đúng quy định của trường. Trong khi đó, chương trình học của hệ vừa học vừa làm thường được thiết kế linh hoạt hơn, cho phép sinh viên lựa chọn môn học theo nhu cầu và mục tiêu nghề nghiệp của bản thân. Điều này tạo điều kiện cho sinh viên phát triển kỹ năng cá nhân theo hình thức tự học và tự nghiên cứu nhiều hơn.
Đối tượng học viên
Hệ chính quy chủ yếu thu hút những người vừa tốt nghiệp trung học phổ thông, trong khi hệ vừa học vừa làm phù hợp với đối tượng đã có ít nhiều kinh nghiệm làm việc hoặc những người đã đi làm, muốn nâng cao trình độ học vấn. Theo thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo, tỷ lệ sinh viên đăng ký hệ vừa học vừa làm trong những năm gần đây tăng mạnh, cho thấy nhu cầu học tập không ngừng gia tăng từ những người đi làm.

Chi phí học tập
Chi phí học tập cũng là một yếu tố quan trọng để so sánh hai hệ này. Hệ chính quy thường yêu cầu sinh viên tham gia toàn bộ chương trình đại học trong thời gian kéo dài từ 3 đến 4 năm, dẫn đến chi phí cao hơn. Trong khi đó, hệ vừa học vừa làm thường tiết kiệm hơn cho sinh viên vì họ có thể làm việc và kiếm tiền trong thời gian học tập. Hệ này cũng thường cung cấp nhiều gói học bổng để hỗ trợ sinh viên.
Giá trị bằng cấp
Bằng đại học hệ chính quy được công nhận rộng rãi và thường được ưu tiên hơn trong tuyển dụng. Tuy nhiên, bằng hệ vừa học vừa làm cũng có giá trị tương đương theo quy định của Bộ Giáo dục & Đào tạo, nhưng một số cơ quan, doanh nghiệp có thể phân biệt giữa hai loại bằng này trong quá trình tuyển dụng.
Xem thêm >>> [Góc giải đáp] Học Quản trị Kinh doanh ở đâu để dễ xin việc?
Nên lựa chọn hệ vừa học vừa làm hay hệ đào tạo chính quy?
Việc lựa chọn giữa hệ vừa học vừa làm và hệ chính quy phụ thuộc vào nhiều yếu tố như mục tiêu học tập, điều kiện tài chính, quỹ thời gian và định hướng nghề nghiệp của mỗi cá nhân.

- Nếu bạn có thể tập trung toàn thời gian vào việc học, không bị ràng buộc bởi công việc hoặc gia đình, thì hệ chính quy sẽ là lựa chọn tối ưu. Bạn sẽ được học tập trong môi trường đại học truyền thống, tham gia các hoạt động ngoại khóa, thực hành trực tiếp và có cơ hội kết nối với bạn bè, giảng viên. Ngoài ra, hệ chính quy thường có nhiều chương trình học bổng và hỗ trợ tài chính hơn.
- Nếu bạn đang đi làm hoặc có công việc cá nhân nhưng vẫn muốn nâng cao trình độ, hệ vừa học vừa làm sẽ phù hợp hơn. Hình thức này cho phép học vào buổi tối hoặc cuối tuần, giúp bạn vừa làm vừa học mà không bị gián đoạn công việc. Tuy nhiên, học phí thường cao hơn so với hệ chính quy và thời gian đào tạo có thể kéo dài hơn.
Dù lựa chọn hệ nào, điều quan trọng là bạn phải cân nhắc khả năng cân bằng giữa công việc, học tập và cuộc sống cá nhân để đạt được kết quả tốt nhất. Ngoài hai hệ đào tạo trên, hệ đào tạo từ xa đang trở thành một xu hướng phổ biến nhờ sự linh hoạt và khả năng tối ưu chi phí. Đây là hình thức học tập cho phép học viên chủ động sắp xếp thời gian mà không cần đến trường thường xuyên.
Ưu điểm của hệ đào tạo từ xa:

✅ Linh hoạt về thời gian và địa điểm: Không cần đến trường mỗi ngày, bạn có thể học ở bất cứ đâu thông qua nền tảng trực tuyến. Điều này đặc biệt phù hợp với những người bận rộn hoặc đang làm việc.
✅ Tiết kiệm chi phí: Hệ đào tạo từ xa thường có học phí thấp hơn so với hệ chính quy và hệ vừa học vừa làm. Ngoài ra, bạn cũng tiết kiệm được chi phí đi lại, ăn ở nếu trường học ở xa.
✅ Vẫn có thể vừa học vừa làm: Không giống hệ chính quy đòi hỏi học tập trung toàn thời gian hay hệ vừa học vừa làm phải đến lớp vào buổi tối/cuối tuần, hệ từ xa cho phép bạn học bất cứ khi nào rảnh rỗi. Điều này giúp bạn dễ dàng duy trì công việc hiện tại mà không bị ảnh hưởng.
✅ Bằng cấp có giá trị tương đương: Theo quy định của Bộ Giáo dục & Đào tạo, bằng cử nhân hệ đào tạo từ xa có giá trị tương đương với các hệ đào tạo khác. Người học có thể sử dụng bằng này để xin việc, thăng tiến hoặc học lên cao hơn.
Hệ từ xa phù hợp với ai?
- Người muốn nâng cao bằng cấp nhưng không có thời gian đến trường.
- Người đi làm, bận rộn với công việc nhưng vẫn muốn học tập và phát triển bản thân.
- Người muốn học tập với chi phí tối ưu nhất.
Xem thêm >>> Nên học đại học từ xa trường nào? Tiêu chí lựa chọn trường phù hợp
Lựa chọn hệ đào tạo nào là tốt nhất?
- Nếu bạn có đủ thời gian, tài chính và muốn trải nghiệm môi trường đại học đúng nghĩa, hãy chọn hệ chính quy.
- Nếu bạn đang đi làm nhưng vẫn muốn có bằng đại học, hãy cân nhắc hệ vừa học vừa làm.
- Nếu bạn muốn vừa học vừa làm với sự linh hoạt tối đa, tiết kiệm chi phí và không bị giới hạn về thời gian, địa điểm, thì hệ từ xa là lựa chọn đáng cân nhắc.
Tùy vào điều kiện cá nhân, mỗi người sẽ có sự lựa chọn khác nhau. Điều quan trọng là tìm ra hệ đào tạo phù hợp nhất với mục tiêu nghề nghiệp và hoàn cảnh của bản thân. Hiện nay, Học viện Tài chính đang tuyển sinh cho hệ đào tạo từ xa với nhiều ngành học như: Quản trị Kinh doanh đại học từ xa, ngành Kế toán đại học từ xa. Với ưu điểm học phí thấp, thời gian đào tạo ngắn hơn, giúp tiếp cận với nhiều đối tượng học viên trên toàn quốc. Để biết thêm chi tiết, học viên có thể để lại thông tin để đội ngũ tư vấn viên của chúng tôi liên hệ hỗ trợ tới bạn ngay hôm nay!
Kết Luận
Hệ vừa học vừa làm và hệ chính quy có những đặc điểm và lợi ích riêng biệt, phục vụ cho đối tượng sinh viên khác nhau. Việc lựa chọn giữa hai hệ này cần dựa trên nhu cầu, mục tiêu và hoàn cảnh sống của mỗi người. Hy vọng rằng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về sự khác biệt giữa hai hệ đào tạo này và từ đó đưa ra quyết định sáng suốt cho tương lai học tập của bản thân.
Ngoài ra, học viên cũng có thể tham khảo thêm hệ từ xa của một số trường như:
Học viện Công nghệ Bưu Chính Viễn thông: https://eptit.edu.vn/
Trường Đại học Mở Hà Nội: https://e-hou.edu.vn/
Đại học Kinh tế Quốc dân: https://e-neu.edu.vn/
Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên: https://e-tuaf.edu.vn/
Trường Đại học Kỹ thuật Công nghiệp Thái Nguyên: https://e-tnut.edu.vn/
Đại học Thái Nguyên: https://elearning-tnu.edu.vn/